Türkiye’de bağımsız gazetelere destek amaçlı başlatılan uluslararası kitleye yönelik abonelik kampanyası I Subscribe’ın ikinci ayağı başladı.
Viyana merkezli Uluslararası Basın Enstitüsü’nün (IPI) öncülüğünde birçok basın ve ifade özgürlüğü kuruluşunun başlattığı I Subscribe abonelik kampanyası bağımsız günlük gazeteler Evrensel ve BirGün ile devam ediyor. 2018 Haziran ayında ilk kez Cumhuriyet gazetesi ile başlatılan küresel kampanya, Türkiye’de bağımsız gazetelere uluslararası abone sayısını artırarak destek olmayı amaçlıyor.
Ülkedeki bağımsız birkaç basılı yayından biri olan Evrensel gazetesi kendini kurulduğu 1995’ten bu yana iktidarlardan ve sermayeden bağımsız bir yayın politikası ile sadece işçi ve emekçilere, halka karşı sorumlu sayan bir gazete olarak tanımlıyor. 2004 yılında kurulan BirGün gazetesi ise geniş halk kesimlerinin sorunlarını ve taleplerini dile getirmek üzere bağımsız ve kaliteli haberciliği ilke edinen bağımsız bir gazete. Her iki gazete de politikadan ekonomiye, sağlıktan, çevre sorunlarına ve insan haklarına uzanan geniş bir konu yelpazesinde okuyucularına kaliteli ve eleştirel haberler sunuyor. En çok okunan bağımsız haber sitelerinden olan iki gazete, yoğun maddi baskı ve cezai soruşturmaların hedefinde. Herhangi bir sermaye grubu veya şirketin sahipliğinde bulunmayan gazeteler basılı yayınlarına devam edebilmek için günlük tirajlara dayanıyorlar.
Resmi rakamlara göre, Temmuz 2016’da gerçekleşen darbe girişiminin ardından çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler ile 170 medya kuruluşu ve matbaa kapatıldı. Kalan medya kuruluşlarının %90’ının ya doğrudan hükümet etkisinde ya da hükümet yanlısı holding veya grupların sahipliği altında olduğu tahmin ediliyor. Geride kalan bağımsız medya kurumları ise hem devlet ve özel ilan gelirlerinden mahrum bırakılarak hem de açılan davalarla çok ciddi finansal baskı ve tehdit altında yayınlarını sürdürmeye zorlanıyor.
I Subscribe kampanyası, bağımsız basına abonelik yoluyla maddi desteğin artırılması için çok önemli bir adım olmakla beraber, aynı zamanda çok ihtiyaç duyulan uluslararası dayanışmanın bir sembolü olarak da büyük önem arz etmekte. Bu uluslararası kampanya ayrım yapılmaksızın Türkiye’de farklı siyasi ve ideolojik görüşleri temsil eden, kaliteli gazeteciliğin sürdürüldüğü bağımsız medya kuruluşlarını kapsamayı hedeflemektedir.
IPI Türkiye Savunu Koordinatörü Caroline Stockford; “Abonelik, uluslararası okuyucu kitlesi için Türkiye’de var olma savaşı veren bağımsız gazeteleri doğrudan desteklemenin en etkili ve pratik yolu. Halkın hükümet yanlısı haber kümesine alternatif bir görüşe ulaşabilmesi için Evrensel ve BirGün gibi gazetelerin ayakta kalması şart. İkisinden herhangi birine abone olmak bağımsız ve eleştirel haberciliğe en büyük katkılardan olacaktır.”
Her iki gazete de eleştirel yayınları sebebiyle Türk yetkilileri tarafından yoğun saldırı altında tutuluyorlar ve çoğunlukla hakaret, iftira ve devlet sırlarını açıklamak gibi suçlamalara dayalı davalarla karşı karşıya kalıyorlar. Gazetelerin editör ve muhabirleri de yaptıkları haberler yüzünden hapis cezalarıyla karşılaşıyorlar. Belki uluslararası kamuoyunda da en çok bilinen soruşturmalardan biri olan ve Türkiye’den bazı bakan ve ailelerinin Malta’daki kıyı ötesi hesaplarını sızdıran Paradise Papers belgelerini haberleştirdiği için iki gazete de birden fazla soruşturma ve davanın hedefi oldu. Bu davalardan biri olarak, Evrensel editörü Çağrı Sarı’nın bir sonraki duruşması 19 Mart’ta görülecek.
I Subscribe kampanyası 2018’in yaz aylarında başlattığı bu girişimle İzmir Gazeteciler Cemiyeti ve İzmir Karşıya Belediyesi tarafından 2018 Basın Özgürlüğü Ödülü’ne layık görüldü. Ödüle gerekçe olarak kampanyanın Türkiye’deki basın özgürlüğü adına uluslararası dayanışmayı güçlendirmesi yönünde gösterilen bağlılık vurgusu yapıldı.
