Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), bugün bir çok haber platformu sitesi ve sosyal medya hesabına ilişkin mahkeme kararıyla getirilen erişim engelini eleştirdi. 20 yıla yakın süredir yayın yapan bağımsız haber sitesi Bianet.org’un da engel kararı alınan internet siteleri arasında yer almasını kesin bir dille kınayan IPI, Türk yetkililere kararın iptali için çağrı yaptı.
IPS İletişim Vakfı bünyesinde yayın yapan Bianet.org haber sitesi, uzun süredir ülkedeki basın özgürlüğü gelişmeleri yakından takip ederek Bianet Medya Gözlem raporları adı altında periodik raporlar yayınlıyordu.
İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı tarafından yapılan talebin incelemesi sonucu alındığını belirten 16 Temmuz 2019 tarihli mahkeme kararında birçok haber sitesi, siyasetçi ve sivil toplum hareketinin Facebook, Twitter, Youtube ve Pinterest gibi sosyal medya hesaplarına erişim engeli getirildi. Kararda erişim engelinin hangi yayın ve içerikler nedeniyle alındığına dair hiçbir bilgi yer almazken, Jandarma Genel Komutanlığı’ndan gelen talebin üzerine “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gibi bir argümana yer verilerek erişim engeli getirilmesine uygun görüldüğü yazıyor.
Mahkeme kararındaki listede, Gezi Davası olarak da bilinen davanın gelişmelerini paylaşmak ve dayanışma için kurulan “Geziyi savunuyoruz” internet sitesi gibi birçok website ve hesabın aslında kapatıldıktan sonra mahkeme kararının çıkması tartışmaya yer açtı.
IPI’a karar hakkında konuşan IPS İletişim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Nadire Mater, Bianet’in kapatılan ilk site olmadığını, ve Türkiye’de şimdiye kadar sayısız site kapatıldığını vurguladı. “Biz Bianet olarak ifade özgürlüğü ile ilgili meselelerde hep mücadele ettik ve bundan sonra da dayanışma içinde buna devam edeceğiz,” diyen Mater ekledi:
“Haber engellenebilir bir şey değil.”
Mater, kararın üzerine bianet.org’un avukatlarının gerekli itirazları yaptıklarını ancak henüz hiç bir itiraza olumlu bir cevap alınamadığını belirtti. “Son yargı reformu stratejisi bu gibi internet sitelerine engellemeler üzerine bir düzenleme öngörüyordu ancak o da son anda askıya alındı.”
Mater ayrıca, “Biz bugüne kadar habercilik üzerine yaptığımız atölye ve çalışmalarımıza bugünden sonra da devam edeceğiz,” dedi.
15’i internet sitesi toplam 136 URL’e erişim engeli getiren mahkeme kararında ismi geçen birçok internet sitesi ve sosyal medya hesabının çoktan kapatılmış olduğu ise dikkat çekiyor. Mater, bilinen kadarıyla Bianet.org’un listede hala açık olan tek haber sitesi olduğunu belirtti.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu ise karar hakkında “ ‘Milli güvenlik’ bahanesiyle Bianet.org haber sitesine erişimi yasaklayan bu karar, gerekçesi ve argümanı olmayan ve özgür haberciliği hedef alan hukuka aykırı, son derece keyfi bir karardır,” dedi.
Bianet Medya Gözlem Raporlarını da hazırlayan Önderoğlu, karar için sansür vurgusu yaptı:
“Bu sansür, ‘Artık URL bazlı erişim engeli olacak’ diye yargı reformunu müjdeleyenlerin samimiyetsizliklerini gözler önüne sermiştir. Bu karar uygulanırsa Türkiye’de hiçbir online gazeteci alanı güvende olmaz.”
IPI Savunu Direktörü Ravi R. Prasad da kararı kesin bir dille kınadı ve Türkiye’nin Mayıs ayında yayınladığı Yargı Reform Stretejisi belgesinde önerilen düzenlemelerle bu kararın arasındaki büyük çelişkinin altını çizdi:
“Türkiye, Yargı Reformu Stratejisi ile ülkedeki basın özgürlüğünün ilerletilebileceği yönünde düzenlemeler hazırlarken, bir yandan medyayı bastırmaya çalışıyor. Bu karar Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı reformların tamamen zıttı bir anlayışın ürünü, demokrasiye bir başka darbe, bir başka medyayı susturma girişimi.”
“Bianet serbestçe haber üretip, doğru ve çoğulcuyu bilgiyi halka ulaştırabilmeli.”
IPI, mahkeme kararının iptali için Türk yetkililerine çağrıda bulunuyor. Bu engelleme kararı, ülkede uzun süredir baskı altında tutulan basın özgürlüğü ve defalarca ihlal edilen tarafsız bilgiye erişim hakkının yetkililerce bir kez daha çiğnenmesi demektir.
