IPI Özgür Sohbetler: Türkiye podcast serisinin on beşinci bölümü yayında!
Podcasti hazırlayan Cansu Çamlıbel serinin on beşinci bölümünde, gazeteci ve haber sunucusu Nevşin Mengü ile ana akım televizyon kanalları üstündeki baskıyı, haberciliğin dijitalleşme sürecini, Clubhouse gibi alternatif uygulamaların yaygınlaşmasını ve bu uygulamaların gazeteciliğe olan etkilerini konuştu.
Aynı zamanda bu platformlarda:
Daha önce CNN Türk ve Kanal D gibi Türkiye’nin bir dönem önde gelen TV kanallarında çalışan Mengü, en son 2020 yılında açılan ancak yayın hayatı 26 gün süren Olay TV’de ana haber bülteni sunuculuğunu üstlenmişti. Şu anda ise farklı haber kurumlarıyla çalışmaya ve kendi YouTube kanalında günlük haber programı yaparak gazeteciliğini çevrimiçi alanda sürdürüyor.
Olay TV ve Sözcü TV’nin yaşadıklarını örnek gösteren Mengü, RTÜK gibi kurumların televizyon kanalları üstündeki baskısını dile getirdi. Günümüzde frekans için RTÜK’ten lisans almanın zor olduğunu, ve Sözcü TV örneğindeki gibi kanalın isim değişikli talebinin RTÜK’ün bir senedir gündemine almadığını belirten Mengü, Olay TV gibi frekansı ve lisansı mevcut olan kanallara müdahalenin de mevcut olduğunu belirtti. Bu durumun medya sektörüne girmek isteyen insanlara bir mesaj niteliğinde olduğunu söyleyen Mengü, “Amaç da aslında bu,” şeklinde konuştu.
Dijital ortamdaki gazeteciliğe yönelik ise Mengü, dijital mecranın gazetecilik için pek çok avantaj içerdiğini ve kişinin daha yaratıcı olabildiğini söylüyor. Televizyonun günümüzde çok atıl kaldığını belirten Mengü, “Niye 24 saat haber döndürüyoruz diye sorgulamaya başladım,” dedi. Televizyonda kural ve kaidelerin kısıtlı olduğunu, yaratıcı bir iş yapmanın mümkün olmadığını belirtiyor.
Kendi dijitalleşme sürecini anlatan Mengü, ilk başlarda sürecin yavaş ilerlediğini, YouTube programına konuk çağırmakta zorlandığını, siyasilerin de bu mecraya alışık olmadığını söyledi. “Televizyonlar açısından işler çok hızlı yokuş aşağı gitti, onu görüyorum,” dedi. Zaman ilerledikçe izleme alışkanlıklarının değiştiği, YouTube gibi mecralarda program izleme alışkanlığının oturduğunu belirtiyor. “Reklam verenler dijitale kayıyor,” dedi.
Bu hızlı dönüşüme katılan Çamlıbel, “pandemiyle de birlikte televizyondaki içeriklerin sansürlü olmasının yanı sıra büyük prodüksiyon formatlarının da geride bırakılan bir hikayeye dönüştüğünü düşünüyorum,” dedi.
Çamlıbel’in son dönemde hızlı bir tırmanış yakalayan iletişim platformu Clubhouse’a yönelik sorusuna cevaben Mengü, Türkiye’de Clubhouse uygulamasının çok aktif ve politik konular üstüne kullanıldığını belirtiyor. Clubhouse’un yükselişini de yakın zamandaki Boğaziçi protestoları ile örtüştüğünü, geleneksel medyanın protestolara ilgi göstermemesinden dolayı uygulamaya ilginin arttığını belirtti. “Mezunlar ve öğrenciler odalar açıp, orada insanları bilgilendirmeye başladılar. O odalar çok ilgi gördü.”
Ayrıca Clubhouse’un normalde bir televizyon programında veya YouTube programında yan yana gelmeyecek, siyasetçi veya gazetecileri bir araya getirdiğine de değinen Mengü, “Başka bir ortamda olmayacak bir diyalog ortamı oluşuyor,” dedi.
Sohbette değinilen konu başlıklarından bazıları şöyle:
- Olay TV örneği üzerinden Türkiye’de televizyon haberciliğinin karşılaştığı müdahaleler
- Televizyon haberciliğinin atıllığı ve dijitalleşmenin hızlanması
- Türkiye ve Avrupa’da haberciliğin dijitalleşmesindeki farklar
- Zoom, Streamyard, Clubhouse gibi çevrimiçi uygulamaların dijitalleşen gazetecilikte yeri
- Dijital mecralar sayesinde bilginin demokratikleşmesi
- Dijital platformlarda gazeteciliğin ekonomik sürdürülebilirliği
Nevşin Mengü ile bölümden öne çıkanlar:
- “[Olay TV örneği ile] Medya sektörüne gireyim diyecek olan başka genç iş insanlarına ‘girmeyin bu işe’ mesaj da yollanmış oldu. Amaç da bu aslında.”
- “Televizyon haberciliği üç-dört yılda çok hızlı dönüştü. Hem atıl kaldı, hem de o ortamın kurali, kaidesi çok kısıtlı. Özgürlükçü bir şey yapmak istesen de RTÜK’ün dar kalıbının içine giriyorsun.”
- “Yaptığım YouTube yayınlarından daha fazla geri dönüş alıyorum televizyona nazaran.”
- “Avrupa’da dijitalleşme Türkiye’ye göre daha yavaş ilerliyor. Hem nufüsun yaşlı olması hem de televizyon, gazete gibi geleneksel medya kanallarında sansür yüksek olmadığı için konvansiyonel medya hala gücünü koruyor.”
- “Clubhouse gibi uygulamalar gazeteciler açısından haber kaynağı bulmak ve kaynakları dinlemek açısından faydalı.”
IPI Özgür Sohbetler: Türkiye podcast serisinin geçmiş bölümlerine buradan ulaşabilirsiniz.
