Türkiye 14 Mayıs’ta son derece önemli bir seçime gidiyor. Columbia Global Centers | Istanbul da seçimlere odaklanan etkinliklerine bir yenisini ekleyerek Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ile ortaklaşa yürüttüğü gazetecilikle ilgili siyasi, toplumsal ve teknolojik gelişmelere odaklanan serinin yeni panelinde, seçim dönemlerinde gazeteciliğe odaklanan çevrimiçi bir oturum düzenledi.
26 Nisan 2023 tarihli oturuma deneyimli gazeteciler katıldı. The Washington Times, New York Times ve Foreign Policy gibi gazetelerde çalışan Tülin Daloğlu’nun moderatörlüğünü üstlendiği etkinliğin konuşmacıları Medyascope’un haber koordinatörü Kaya Heyse ve Der Spiegel Türkiye’nin haber muhabiri Şebnem Arsu idi.
Seçime, seçim dönemlerinde gazeteciliğe ve özellikle bu dönemlerde tarafsızlığın mümkün olup olmadığına ve önemine değinen Daloğlu, oturumu açarken demokratik teamüllerin gazetecileri zorlayacak şekilde değiştiği koşullarda tarafsızlığın ne anlama geldiğini sorgulayarak başladı. Heyse, bu noktada tarafsızlığın aslında gazeteciliğin en temel ilkelerinden biri olduğunu vurgulayarak haberin kaynağına gitmenin ve haberleri teyit etmenin öneminden bahsetti. Heyse, “Tarafsız gazeteciliği tartışmak biraz da taraflı gazeteciliğin varlığına işaret eder,” dedi. “Burada yapılması gereken mesleğin özünde yatan gerçeği kovalamaya odaklanmaktır. Bu tip değerlendirmelere çok girmeden doğru bilginin peşinde koşmalı gazeteci.”
Seçim özelindeyse gazetecinin karşısına çıkan kişiyle konuşması gerektiğini söyleyen Heyse, amacın bu rastgele konuşmalar sonucu ortaya çıkan bilgi olduğunu belirtti. Deneyimli gazeteci, seçimlerde gerçeğe yaklaşmak için atılması gerek ilk adımın Türkiye’nin dört bir yanına ulaşmak olduğunun altını çizdi: “Yaklaşık 60 milyon seçmen var 81 ilde. Her ile gitmek gerekiyor, vatandaşlarla kapsamlı görüşmeler yapılmalı. Yankı odalarından çıkmanın tek yolu da zaten bu… Gazeteciliğin kökeni veridir nihayetinde. Bizim ulaşmaya çalıştığımız da bu veri.”
Heyse’nin ardından sözü devralan Arsu, demokratik alanın daraldığı dönemlerde tarafsızlık ile duyarsızlık arasındaki çizginin inceldiğine dikkat çekti. Arsu, gazeteciliğin icra edilebilmesi için hem gazetecilerin hem de gazetecilerle konuşacak kişilerin görüşlerini serbestçe ifade edebildiği bir ortama ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Arsu’ya göre tarafsızlık meselesi de bu sebeple, kutuplaşmanın giderek arttığı Türkiye’de iyice tartışmalı bir hal aldı. İki kutbun ortasında durma anlamındaki tarafsızlığın artık kimsenin aklına yatmadığını söyleyen Arsu, uluslararası basın kuruluşlarında gazetecilik ve tarafsızlık tartışmasının çok daha farklı bir eksende ele alındığına dikkat çekti.
Gazeteciliğin sorunlarına da değinen konuşmacılar, seçim dönemlerinde dezenformasyon ve kutuplaştırıcı dilin giderek yoğunlaşmasının etkilerini tartıştı. Heyse, ABD ya da Brezilya örnekleriyle kıyaslayarak Türkiye’de sosyal medya üzerinden yayılan dezenformasyonun bu çapta olmadığını düşündüğünü aktardı. Arsu da Türkiye’de sosyal medyanın rolünü hâlâ çok büyütmemek gerektiğini söyleyerek, “Türkiye’deki seçmenin büyük kısmı bilgi ihtiyacını televizyondan karşılıyor,” dedi.
Konuşmacılar, seçim döneminin karşıt siyasi kutuplar arasındaki ziyaretler sebebiyle bir şölen olduğuna da dikkat çekti. Daloğlu, başka illere, ilçelere gidip oranın halkıyla konuşmanın birbirimizi yeniden tanıyıp birbirimizle iletişim kurma olanağı sağlayan bir fırsat olduğuna değindi.
Türkçe konuşmanın tamamını dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Konuşmacıların biyografileri:
Tülin Daloğlu (moderatör) otuz yıla yakın bir süredir gazetecilik ve dış politika yorumculuğu yapmaktadır. KRT televizyonunda Dünya Gözüyle programını hazırlayıp sunan Daloğlu, Amerika merkezli internet haber sitesi Al-Monitor’ün Turkey Pulse sitesinin ilk yazarları (2012 -2015) arasındadır. On iki yıldan uzun bir süre Washington’da yaşayıp Habertürk, Star ve TV8’in temsilciliğini üstlenmiştir. 2005-2009 arasında The Washington Times’da köşe yazarlığı yapmıştır. Ayrıca New York Times, International Herald Tribune, Foreign Policy, Daily Caller, Daily Star, Middle East Times ve SAIS Turkey Analyst Report gibi saygın yayın kuruluşlarında da yazıları yayınlanmaktadır. Daloğlu, Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde lisans ve yüksek lisans yapmıştır. Washington’da, American University’de gazetecilik üzerine ikinci yüksek lisans derecesini tamamlamıştır.
Kaya Heyse, Medyascope’un haber koordinatörlüğünü yürütmektedir. Gazeteciliğe 1997’de başlayan Heyse, 2000’lerin başındaki Afganistan ve Irak savaşlarındaki haberciliğiyle çok sayıda ödül kazandı. Heyse, Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunudur.
Şebnem Arsu yirmi yılı aşkın bir süredir uluslararası medya kuruluşlarında haberleri yayımlanan deneyimli bir gazetecidir. Arsu, Associated Press Televizyonu Türkiye temsilcisi olarak atandığı Türkiye’de daha sonra Reuters Televizyonu’na katılmıştır. Yazılı basına 2000 yılında geçiş yapan Arsu, The New York Times gazetesinin ilk Türk muhabiri olarak 15 yıl çalışmıştır. Sonraki yıllarda BBC, Politico, The Independent, Deutsche Welle ve EU Observer gibi mecralarda da çalışmaları yayımlanmıştır. Arsu, 2020’den bu yana Der Spiegel dergisinin Türkiye muhabirliğini yapmaktadır.
