Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 10 Kasım 2020 Salı günü, Cumhuriyet gazetesinin eski gazetecileri ve yöneticilerinin uzun süren gözaltı süreleri ile ilgili başvurusunu karara bağladı. Gözaltılar gazetenin eleştirel makaleleri ve haberleri nedeniyle gerçekleştirilmişti.
AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5/1. maddesi (meşru tutuklama ve gözaltı) ve 10. maddesinin (ifade özgürlüğü) ihlal edildiğine oybirliğiyle karar verdi. Fakat, devletleri meşru olmayan nedenlerle hakları kısıtlamaktan alıkoyan Sözleşme’nin 18. maddesinin (haklar üzerindeki kısıtlamaların kullanımına ilişkin sınırlama) ihlal edilmediğine karar verdi. Başvuruda gazeteciler, gözaltıların hükümete yönelik eleştirileri nedeniyle kendilerini cezalandırmak için tasarlandığını iddia ederek 18.maddenin ihlal edildiğini söylemişti.
IPI Direktör Yardımcısı Scott Griffen, “AİHM’in verdiği karar ile bu gazetecilerin ve yöneticilerin güvenlik ve ifade özgürlüğü haklarından mahrum bırakıldığı kesinleşmiştir”, dedi. Griffen, “Bu karar, ülkede bağımsız gazeteciliğe yönelik süren baskıların ortasında adalet sisteminin de temel hakları garanti edemediğinin bir başka açık göstergesidir,” diye ekledi.
AİHM’in, AİHS’in 18. maddesinin ihlal edilmediği kararı altıya bir karşı oy ile alındı. Karşı oy kullanan Yargıç Kūris, yazılı kanaatinde şunları belirtti: “Başvurucuların polis gözetimi altında tutulması, uzun süren gözaltı süreci ve kendilerine yöneltilen cezai suçlamaların doğası politiktir, ve beceriksizce yasal bir çerçeveye oturtulmaya çalışılmıştır. Mahkumiyetleri (geri çevrilse bile) siyasi müdahale ile lekelenmiştir.”
Mahkeme, uzun süren gözaltı sürelerinin yarattığı manevi hasarı karşılaması için Türkiye’nin her başvurucuya 16.000 Euro tazminat ödemesine karar verdi.
