21 Şubat haftası, Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) temsilcileri İstanbul’da çeşitli gazeteci davalarına katılarak duruşmaları gözlemledi.
Gezi Davası: Bitmeyen bir adaletsizlik
Gazeteci Can Dündar ve insan hakları savunucusu Osman Kavala’nın da aralarında bulunduğu toplam 52 sanıklı Gezi Davası’nın 21 Şubat’taki duruşması öncesi, sivil toplum kuruluşları Çağlayan Adliyesi önünde bir basın açıklaması yaparak davanın siyasi güdümlü ve keyfi suçlamalara dayandığının altını çizdi. Basın açıklamasında davada tek tutuklu sanık olan Osman Kavala’nın serbest bırakılması ve “hükümeti ortadan kaldırma veya görevlerini yapmasını tamamen engelleme” suçlaması ile suçlanan tüm sanıkların beraati talep edildi.
IPI temsilcisi Renan Akyavaş, Avrupa Parlamentosu (AP) üyesi ve AP Türkiye raportörü Nacho Sánchez Amor, muhalefet partilerinden milletvekilleri, İsveç ve Almanya konsolosları gibi çeşitli diplomatik misyon temsilcileri davayı gözlemleyenler arasındaydı.
saat 10:00’da başlaması beklenen duruşma kısa bir gecikmeyle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başladı. Gazeteci Dündar, yurtdışında yaşadığı için duruşmaya katılmadı. Başta 17 sanığı bulunan dava, 2013’teki Gezi Parkı protestolarına aktif olarak katılan Beşiktaş Sporkulübü’nün fan grubu “Çarşı Grubu” davası olarak bilinen 35 sanıklı dava ile birleştirilmişti.
Duruşmada, sanık avukatları iki davanın doğası ve suçlamaları gereği birbirinden farklı olduğunu söyleyerek dosyaların ayrılmasını talep ettiler. Mahkeme heyeti daha önce birleştirilmiş dosyaların tekrar ayrılmasına hükmederek bir sonraki duruşmayı 21 Mart’a erteledi. Ancak, bu durumun, her ne kadar sanık avukatlarınca uzun vadede sürecin uzamasının önüne geçilmek üzere haklı bir talep olarak görülse de, hali hazırda yıllardır süren adli yargılama sürecinde yeni bir gecikmeye daha sebep olacağı anlamına geliyor.
Ekonomi gazetecileri, “döviz kurunu manipüle etmekten” yargılanıyor
22 Şubat’ günü IPI, Bloomberg muhabirleri Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç, ekonomist ve HALK TV program sunucusu Mustafa Sönmez, TELE1 genel yayın yönetmeni Merdan Yanardağ ve program sunucusu Sedef Kabaş, SolHaber haber portalı köşe yazarı Orhan Aydın’ın sanık olarak aralarında bulunduğu davanın sekizinci duruşmasını gözlemledi. Gazeteciler, 2018 yazında Türk Lirasında yaşanan ani düşüş hakkında yaptıkları haberler ve sosyal medya yorumları sebebiyle yargılanıyorlar.
Davada, Türkiye Hükümetinin ekonomi politikalarını eleştiren sosyal medya paylaşımlarıyla “Piyasa Kanununa muhalefet etmekten” yargılanan toplam 38 sanık bulunuyor. Sanıklar beş yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya.
#Turkey:IPI monitored today hearing of Bloomberg’s @kerimkarakaya34, @FercanY & @merdanyanardag, @SedefKabas, @orhanaydin6 w/ RSF rep. @ErolOnderoglu for “defying the law on capital market” over social media posts
Trial adjourned to Apr 27 for prosecutor to prepare final opinion pic.twitter.com/62ZsfxkKPt
— IPI-The Global Network for Independent Journalism (@globalfreemedia) February 22, 2022
Duruşma İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde belirlenen saatte başladı. Mahkeme salonunda yargılanan gazetecilerden hiç biri bulunmazken, avukatları tarafından temsil edildiler. Gazeteciler, döviz kurunu manipüle ederek finansal fayda sağlamakla suçlanıyorlar. Duruşmada, gazetecilerin avukatları ise, herhangi bir finansal fayda sağlanmadığının bilirkişi raporları ve banka hesap dökümleri ile de kanıtlandığının altını çizdi ve yapılan haber ve paylaşımların basın ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilebileceğini belirtti.
Davada diğer sanıkların savunmalarını dinleyen mahkeme hakkında yakalama kararı olan dört sanığın dosyasının ayrılmasına karar vererek, bir sonraki duruşmayı 27 Nisan 2022 saat 10:00’a erteledi.
23 Şubat günü görülmesi beklenen KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi editörleri Hüseyin Aykol ve Reyhan Çapan’ın yargılandığı davayı izlemek için IPI, Çağlayan Adliyesi’nde hazır bulundu. Sanık ve avukatlarının mazeret sunması sebebiyle, duruşma görülmeden 10 Mayıs 13:30’a ertelendi.
